وجه تسمیه از بیخ عرب است

وجه تسمیه 

   از بیخ عرب است

 این اصطلاح برای کسی به کار برده می شود که یا نادان است یا با وجود مدارک فراوان  با کمال بی پروایی دست از انکار واضحات بر نمی دارد .

پیش از ظهور اسلام زبان رسمی در ایران زبان پهلوی ساسانی بود که به گویش های گوناگون به آن سخن می گفتند. حمله و تسلط اعراب بر ایران ،  اساس قومیت و ملیت ایران را متزلزل ساخت و فرهنگ و ادب کشور ما را دگرگون کرد. خط در ایران عربی گردید و زبان عربی در بسیاری نقاط جای زبان پهلوی و شاخه های گوناگون آن را گرفت. با این حال نتوانست زبان و فرهنگ ملی و قومی ایرانیان را ریشه کن کند . با همت و پایمردی دانشمندان و  بزرگان میهن پرستی چون فردوسی ، شیرازه  فرهنگ و ملیت ایران  از تند باد حوادث مصون ماند.

حکومت های  طاهریان ، صفاریان و سامانیان در خراسان، اگر چه در تجدید استقلال ایران کوشش بسیار کردند و در احیای آداب و رسوم ایرانی تلاش نمودند، لیکن چون در عصر آنان استقلال و تمامیت ایران هنوز نضج لازم را نگرفته بود، ناگزیر بودند که به ظاهر در حفظ و نگهداری رابطه  دوستی  و سیاسی خود با دربار خلفای عباسی اظهار علاقه کنند تا نهال نورس استقلال کشور که پس از نزدیک به دو سده تسلط اعراب  دوباره جوانه زده بود، با تند روی ها ی بی مورد و احساسات دور از عقل و منطق به کلی ریشه کن نشود.

از این رو در دوره ی حکومت این سلسله های ایرانی، در خراسان زبان و خط عربی  در امور دیوانی و حکومتی جایگزین خط و زبان فارسی گردید و بسیاری از بزرگان ادب خراسان نیز زبان عربی را آموختند و به کار بردند.

اما اهالی خراسان که به فرهنگ و ادب پارسی علاقه و دل بستگی فراوان  داشتند درباره ی هر ایرانی  که عربی می نوشت و با به عربی سخن می گفت به کنایه می گفتند که « از بیخ عرب شده است » ، یعنی عرق و حمیت ایرانی و ایرانی نژاد بودن خود را که مثل روز، روشن و آشکار  است انکار می کند و یکسره عرب شده است.

در واقع چون ایرانیان در آن هنگام نفوذ بیگانگان را نمی پذیرفتند و در عین حال نیز توانایی مبارزه و مخالفت آشکار با حاکمان عرب را نداشتند، حس ملیت خواهی و میهن پرستی خود را در عبارت هایی مانند  " از بیخ عرب شده " به رخ مجذوبان و مرعوبان عرب می کشیدند.

این اصطلاح اگر چه امروز دیگر مصداقی ندارد، همچنان در مورد کسانی که جاهل هستیند  یا بدیهیات را انکار می کنند به کار برده می شود.