وجه تسمیه با آب خزینه رفیق گرفتن

 وجه تسمیه  

با آب خزینه  رفیق  گرفتن 

 

 این ضرب المثل را برای کسانی به کار می برند که بدون هزینه کردن  و  با سرمایه دیگران دوستی دیگران را به خود جلب می کنند .
در گذشته در همه ی شهر ها و روستاهای ایران حمام عمومی وجود داشت.

در این حمام ها که دارای خزینه بودند آدابی مرسوم بود که انجام برخی از آن ها جنبه ی ضرب المثل پیدا کرده است.

گاهی اتفاق می افتاد که کسی در حال لیف زدن در شرایطی که چشمان خود را نمی توانست باز کند  دستش به مشربه ( ظرف آبی که در حمام  استفاده می شد ) می خورد و در حالیکه  چشمانش می سوخت به آب  هم دسترسی نداشت. معمولا  اگر کسی متوجه این موضوع می شد مشربه ای آب از خزینه بر می داشت و بر سر و روی آن فرد گرفتار می ریخت . در این موقعیت فرد از کسی که آب بر سرش ریخته شادمان و سپاسگزار می شد . یکی دیگر از  آداب حمام های خزینه  این بود که هر کس وارد حمام می شد برای اظهار ادب نسبت به بزرگ تر ها که در صحن حمام  نشسته و مشغول کیسه کشی و صابون زدن بودند، فورا یک مشربه  آب گرم از خزینه ی حمام بر می داشت و بر سر آن بزرگ تر می ریخت و این کار را به ترتیب تقدم برای یکایک بزرگ تران تکرار می کرد.سنت دیگر این بود که هر کس وارد خزینه می شد به همه ی کسانی که در خزینه مشغول شست و شو بودند سلام همگانی می داد و در همان پله ی اول خزینه، دو دست را زیر آب کرده و کفی از آب خزینه بر می داشت و به دیگران تعارف می کرد. یعنی با آن آب مفت و مجانی به آشنا و بیگانه اظهار محبت می کرد و چه بسا که از این رهگذر پایه ی دوستی و صمیمیتی با افراد بیگانه در حمام گذاشته می شد.از این رو بود که مردم درباره ی کسی که همیشه تنها با رفتار خوب و محترمانه و بدون خرج و  زحمت یا با سرمایه دیگران دوست پیدا می کرد این اصطلاح را به کار می بردند و می گفتند : فلانی با آب خزینه دوست می گیرد.